GRYZIENIE A ROZWÓJ MOWY 🍎🥕🥦🍗

 Nawet nie zdajemy sobie sprawy, jak duży wpływ na rozwój mowy i prawidłową artykulację ma gryzienie, w tym odgryzanie  i żucie pokarmów. Na bazie tych umiejętności oraz ssania, połykania i oddychania kształtuje się mowa dziecka. Od prawidłowego karmienia w wieku niemowlęcym, właściwego podawania pokarmu łyżeczką, prawidłowego samodzielnego jedzenia zależy rozwój mowy.

Nie "ułatwiajmy" dzieciom życia i nie obierajmy chleba ze skórki, nie wybierajmy tylko miękkich, rozdrobnionych czy pokrojonych na cząstki pokarmów. Dziecko musi odgryzać, gryźć, żuć. Gryzienie trenuje mięśnie twarzy, język, wargi, żuchwę, podniebienie, policzki - wszystkie biorące udział w akcie mowy, odpowiedzialne za artykulację. Wiele wad wymowy spowodowane jest przez  słabe mięśnie twarzy, jak te wymienione wyżej. Tak, jak prawidłowe karmienie w wieku niemowlęcym, gdzie dziecko jest w pozycji uniesionej z bezpiecznie podpartą głową, w której samo może regulować tempo ssania, tak później gryzienie, żucie jest bardzo istotne w procesie kształtowania mowy.

Praca wyżej wspomnianych mięśni musi przebiegać w sposób zsynchronizowany. Już około 7-8 miesiąca życia dziecko powinno zaczynać samodzielnie gryźć (gotowane warzywa, najpierw w zupach pokrojone na małe cząstki, miękkie kawałki mięsa w zupkach , tarte jarzyny, owoce bez skórki pokrojone w słupki, dalej sukcesywnie wprowadzane lane kluski, chrupki kukurydziane, biszkopty).

Odpowiednie karmienie łyżeczką to wstęp do nauki głosek m, p, b, w, f. Dziecko musi ściągać pokarm z łyżeczki górną wargą. Pokarm nie może być o nią wycierany. To bardzo ważne.

Bardzo ważne jest, by dziecko żuło z zamkniętymi ustami, a żuchwa wykonywała okrężne ruchy. Nieprawidłowe jest żucie przy otwartej buzi i za pomocą przednich zębów. Za pomocą siekaczy (przednich zębów) tylko odgryzamy, żujemy juz bocznymi zębami. To bardzo ważne przy treningu mięśni aparatu artykulacyjnego. Niektóre dzieci obszarpują pokarm lub odgryzają za pomocą bocznych zębów - to błąd. Kiedy zamiast żuć, rozcierają pokarm o podniebienie, koniecznie należy je stymulować do właściwego gryzienia i żucia. Bez tego dziecko będzie miało problemy z prawidłowym mówieniem, a także wady ortodontyczne.

Gdy Wasze dziecko ma trudności ze sprawnym jedzeniem, zgarnianiem pokarmu z łyżeczki, cmokaniem, dmuchaniem, unika twardych pokarmów, mlaska podczas jedzenia oznacza, że ma hipotonię mięśnia okrężnego ust. Hipotonia mięśnia okrężnego warg, wiotkość mięśni policzkowych to pierwsze objawy dysfunkcji oddychania. Rodzice, pilnując właściwych wzorców pokarmowych (ssanie, gryzienie, żucie), a przy tym właściwego  oddychania, już od pierwszych miesięcy życia dziecka mogą zadbać o jego prawidłowy rozwój, w tym rozwój mowy.

 Picie z kubka

To kolejna umiejętność, która ułatwi dziecku gryzienie. Picie z otwartego kubeczka rozwija sprawność mięśni ust – obie wargi, policzki oraz inne mięśnie twarzy pracują na to, by utrzymać szczelność między kubeczkiem a ustami, dozują płyn, by jednorazowo dopuszczona została jego niewielka ilość, by się nie zakrztusić. Dodatkowo, co także ma wielkie znaczenie, picie z otwartego kubka ćwiczy malucha w regulacji połykania i oddychania oraz stanowi ważny element nauki samokontroli. Jeśli Twój maluch podczas picia z otwartego kubka krztusi się, możecie najpierw sięgnąć po kubek LOVI 360°, z którego dziecko pobiera płyn podobnie jak z kubeczka, ale kontroluje przepływ płynu siłą ssania.

 

Chrupki i gotowane warzywa

Do wstępnej nauki gryzienia niemowlę nie potrzebuje garnituru zębów w buzi. Doskonale poradzi sobie mając do dyspozycji dziąsła. Na początku będzie rozcierało pokarm językiem o podniebienie twarde. Potem dość szybko pojawią się ruchy miażdżące, żujące. Aby tak się jednak stało, dziecko potrzebuje okazji do budowania takich doświadczeń. Dlatego już od początku rozszerzania diety  warto mu ich dostarczać. Na początek bardzo dobre będą chrupki kukurydziane, które rozpłyną się w buzi i przy których ryzyko zakrztuszenia się jest minimalne. Następnie możesz zaproponować ugotowane do miękkości cząstki warzyw, jak brokuły, marchew, lub owoce – np. miękka gruszka, które łatwo będzie zmiażdżyć dziąsłami. Oczywiście przy jedzeniu dziecko zawsze powinno być pod czujną opieką dorosłego.

Krój, siekaj, gnieć  

Około 7. - 8. miesiąca życia dziecka, gdy nauka pobierania pokarmu łyżeczką przebiegła zakończona sukcesem, należy zaprzestać miksowania, rozcierania wszystkich pokarmów.

Czas, by na talerzu dziecka pojawiły się pokarmy do samodzielnego gryzienia. Zupy czy gulasze powinny zachować niewielkie, miękkie cząstki warzyw, mięso, ze względu na włóknistą strukturę, drobno posiekaj. Jeśli dziecko siedzi samodzielnie, możesz mu podać  ugotowane do miękkości warzywa, pokrojone w słupki, obrane ze skórki, owoce. 

Okazje do odgryzania

Gryzienie to także odgryzanie, czyli posługiwanie się siekaczami w celu oddzielenia kęsa pokarmu. Doskonale sprawdzą się tutaj wspomniane słupki owoców i gotowanych warzyw oraz chrupki kukurydziane, miękkie ciastka, jak biszkopty.

Udaj się po poradę gdy:

·         dziecko często krztusi się przy połykaniu;

·         po umieszczeniu u ustach cząstek pokarmu pojawia się odruch              wymiotny;

·         dziecko oddycha przez otwartą buzię,

·         bardzo często ma uchylone usta i wysunięty na zewnątrz język.

Dla prawidłowego rozwoju zgryzu i mowy ważne jest to, by dziecko od początku nabyło prawidłowy nawyk odgryzania, czyli – przy użyciu siekaczy, a nie bocznych zębów.

Pozwól na samodzielność

Prawdopodobnie już od początku rozszerzania diety zauważysz u swojego dziecka żywe zainteresowanie tym, co ma na talerzu i w miseczce. Wyśmienicie, pozwól mu na dotykanie, poznawanie, próbowanie. Zaspokajanie ciekawości wraz z rozbudzaniem jej kolejnymi doświadczeniami pomoże w nauce samodzielnego jedzenia – w tym gryzienia. Dzięki temu kolejne umiejętności przyjdą zupełnie naturalnie i niepostrzeżenie. Będzie oczywiście wiele nieporządku, ale też zabawy, śmiechu i dumy, niezbędna jest Twoja uważność i cierpliwość

Źródło artykułu: https://p5.przedszkola.net.pl/artykuly/gryzienie-a-rozwoj-mowy-2.html